Realne skutki zmiany klimatu, w tym spadek bioróżnorodności, pożary lasów czy ekstremalne zjawiska pogodowe, pozostają jednymi z najpoważniejszych zmartwień Polaków – wynika z najnowszego badania Ipsos dla Forest Stewardship Council (FSC). Ankietowani bardziej obawiają się tylko konfliktów zbrojnych, problemów zdrowotnych i gospodarczych. Troskę o klimat, na którą wskazało 27 proc. Polaków i 31 proc. badanych w 50 krajach, widać również w decyzjach konsumenckich.
– Z badania konsumenckiego wykonanego na zlecenie FSC w połowie 2025 roku wynika, że dwóch na trzech Polaków najbardziej obawia się wojen, konfliktów i terroryzmu. Drugie miejsce zajęły kwestie zdrowotne, trzecie – trudna sytuacja gospodarcza. Z kolei czwarte miejsce zajęła zmiana klimatu. Co czwarty respondent wskazał na nią jako jedną z największych swoich obaw – mówi agencji Newseria Karolina Tymorek, dyrektorka Forest Stewardship Council w Polsce.
Mimo że zmiana klimatu nie dominuje wśród ogólnych lęków społecznych, jej konsekwencje dostrzegalne w ekosystemach leśnych budzą wyraźny niepokój. W polskiej części badania respondenci najczęściej wskazywali utratę gatunków roślin i zwierząt (37 proc.), pożary (35 proc.) oraz susze i powodzie związane z degradacją środowiska (32 proc.) jako te kwestie, które ich zdaniem w największym stopniu zagrażają lasom. Dane z 29 krajów objętych pełnym badaniem pokazują podobną strukturę obaw. W Europie przeważają kwestie spadku bioróżnorodności. W Azji Południowo-Wschodniej największy lęk budzą ekstremalne zjawiska pogodowe, a w Ameryce Północnej – rosnąca liczba pożarów. W Japonii, Korei Południowej i Chinach ankietowani wskazywali jako swoją największą obawę wpływ utraty lasów na zmianę klimatu.
Skala globalnego wylesiania pokazuje, że nie są to obawy bezpodstawne. Z raportu Forest Declaration Assessment 2025 wynika, że światowe zasoby leśne nadal maleją. W ubiegłym roku świat stracił około 8,1 mln ha lasów i gwałtownie ubywa wilgotnych lasów tropikalnych. Degradacja lasów dotknęła w 2024 roku 8,8 mln ha.
Rosnąca świadomość znaczenia lasów w łagodzeniu skutków kryzysu klimatycznego i w ochronie zasobów przyrodniczych przekłada się na codzienne wybory konsumentów.
– Lasy odgrywają kluczową rolę w walce ze zmianami klimatu. Polacy chcą większej odpowiedzialności firm, w tym również tego, aby firmy nie przyczyniały się do wylesiania. Oznacza to, że za lasy jesteśmy odpowiedzialni wszyscy, zarówno społeczeństwo, jak i biznes – podkreśla Karolina Tymorek.
Z raportu Ipsosu wynika, że 67 proc. Polaków woli wybierać produkty, które nie szkodzą roślinom ani zwierzętom, a 60 proc. oczekuje od firm, że ich oferta nie będzie się przyczyniać do wylesiania.
– Polacy podejmują coraz bardziej odpowiedzialne decyzje podczas zakupów, ale ta zmiana następuje powoli. Ponad połowa badanych stara się kupować produkty zapakowane w materiał odnawialny, na przykład papier. Podobny odsetek uważa, że może pomóc chronić lasy, kupując produkty certyfikowane – wskazuje Michał Kotarski, menedżer ds. komunikacji i rozwoju rynku w Forest Stewardship Council w Polsce. – Polscy konsumenci mają zaufanie do certyfikatów. Trzy piąte respondentów uważa, że informacja o zrównoważonym pochodzeniu produktu powinna być potwierdzona certyfikatem przez niezależną organizację.
W badaniu wyszczególniono również postrzeganie certyfikacji FSC. To globalny system certyfikacji lasów i produktów pochodzenia leśnego, który ma gwarantować, że drewno i materiały drzewne pochodzą z odpowiedzialnie zarządzanych źródeł – dbających o środowisko, społeczności lokalne i pracowników, a jednocześnie opłacalnych ekonomicznie. Certyfikacja obejmuje zarówno zarządzanie lasami, jak i pełny łańcuch dostaw, co pozwala śledzić pochodzenie surowca od lasu do finalnego produktu.
W Polsce 56 proc. konsumentów deklaruje, że rozpoznaje znak FSC – o 6 pkt proc. więcej niż w 2022 roku. Jego globalna rozpoznawalność wynosi 52 proc. i wzrosła o 5 pkt proc. w porównaniu do badania z 2022 roku. Największa jest wśród młodych konsumentów w wieku 18–24 lata i 25–44 lata – w tych grupach wyraźnie przekracza 50 proc. FSC pozostaje przy tym najbardziej rozpoznawalnym systemem certyfikacji lasów w 49 z 50 badanych krajów, a w wielu państwach Europy Zachodniej osiąga rekordowe poziomy, m.in. w Holandii (86 proc.), Szwajcarii (81 proc.), Wielkiej Brytanii (79 proc.) i Niemczech (77 proc.).
– FSC jest najlepiej rozpoznawalnym systemem certyfikacji związanym ze zrównoważonym rozwojem spośród sześciu objętych naszym badaniem. Polscy konsumenci kojarzą go na ogół z szeroko pojętą ochroną środowiska i ekologią. Nieco mniejsza grupa była w stanie wskazać, że FSC zajmuje się odpowiedzialną gospodarką leśną i ochroną lasów – mówi Michał Kotarski.
Wśród polskich respondentów, którzy rozpoznają logo FSC, 75 proc. deklaruje większe zaufanie do marek oferujących produkty certyfikowane. Co drugi wybrałby produkt z certyfikatem zamiast niecertyfikowanego lub poleciłby go bliskim. Ponad jedna trzecia (37 proc.) jest również gotowa zapłacić więcej za produkt oznaczony FSC (przy średniej światowej na poziomie 44 proc.).
